"Geen plaats is aangenamer dan thuis," schreef Cicero al eeuwen geleden. Maar hoe realiseer je deze droom, die mooie plek waar je jezelf kan zijn? En hoe kan je als hoogsensitief persoon (HSP) je wensen en behoeften laten wegen in het ontwerp- en bouwproces? Ingenieur-architect Lieke Verschelden deelt haar unieke ervaringen in een verhaal waar sensitiviteit en vakmanschap elkaar ontmoeten.
Welkom, Lieke! Wat betekent hoogsensitiviteit voor jou?
Lieke: Tot twee jaar geleden had ik nog nooit van hoogsensitiviteit gehoord. Het gebrek aan bewustzijn en kennis over dit onderwerp viel me toen pas op. Ik ben zelf super stressbestendig en geniet vaak van intense prikkels. Maar op andere momenten bots ik tegen een overdaad aan prikkels aan. Op die momenten moet ik me kunnen terugtrekken in mijn cocon om tot rust te komen. Ik heb mijn bureau dan ook zo ingericht dat ik ook daar die rust kan vinden.
Mijn gevoeligheid manifesteert zich op verschillende manieren. Ik ben me zeer bewust van de emoties en gedachten van anderen en haal hier vaak heel wat informatie uit. Ook in mijn directe omgeving herken ik bij familie en vrienden eigenschappen van hoogsensitiviteit, maar weinigen zijn zich hiervan bewust.
Hoe integreer je jouw gevoeligheid in je werk als architect?
Lieke: Als architect richt ik me sterk op het begrijpen van mijn klanten, hun levensstijl en wensen. Het is essentieel om hen te sturen en te helpen, zodat ze precies kunnen benoemen wat ze voelen en willen. Veel klanten hebben een lijstje met specifieke eisen, maar hebben niet nagedacht over de indeling van de ruimtes, de invloed van licht en het gevoel van ruimte.
Bij koppels kunnen verschillende wereldbeelden samenkomen, en dan is het een uitdaging voor de architect om een ontwerp te creëren waar beide partijen zich in kunnen vinden. Vanaf het begin is het cruciaal om te bespreken hoe klanten hun woning zien en hoe ze de ruimtes willen gebruiken en ervaren. Het is de kunst om al deze informatie te vertalen in een ontwerp dat hier zowel technisch als esthetisch aan voldoet én de klant ook aangrijpt. Mijn gevoeligheid helpt me hierbij.
Ben je zelf al geraakt geweest door een woning?
Lieke: Zeker! Ik ben een grote fan van de Belgische architect Juliaan Lampers die heel mooie brutalistische architectuur maakte. Ik heb ooit één nacht in zijn Villa Van Wassenhove geslapen. Een woning die volledig uit beton bestaat, waarbij de betonstructuur bloot is gelaten maar waar de pure ruwheid wordt gecombineerd met een warm hout. Het slaapvertrek is heel slim ontworpen. Het bed staat midden in een vrij hoge open ruimte, maar rond het bed plaatste hij een ronde houten wand waardoor je een heel geborgen gevoel krijgt. Hier heb ik kunnen ervaren hoe architectuur erin slaagt om een huis heel prikkelarm te maken en tegelijk mensen echt te raken. Dergelijke projecten inspireren mij enorm.
Krijg je vaak ervaringsgerichte vragen die ingegeven zijn door prikkelgevoeligheid van mensen?
Lieke: Eerlijk gezegd, niet zoveel. De vraag rond hoogsensitiviteit en wonen bv. heb ik nog nooit gekregen. Terwijl die echt wel cruciaal kan zijn voor HSP. Mensen zijn wel vaak bezig met licht, rust of een zicht op de tuin. Dit heeft zeker met beleving te maken en toont aan hoe belangrijk het is hier bij stil te staan.
Klanten brengen soms ook referentieprojecten mee, maar weten niet altijd waarom ze juist voor die projecten kiezen. Het is mijn taak om daar achter te komen en mensen bewuster te maken. Beslissingen in de vroege fase van het ontwerp hebben echt al invloed op de sfeer en beleving van een huis. Door vragen te stellen als "Hoe wil je deze ruimte ervaren?" en "Wil je een verbinding tussen de woonkamer en het kantoor?", stimuleer ik klanten om breder na te denken over hun woonsituatie.
Architectuur heeft een heel belangrijke invloed op ons leven en welzijn. Ik vind de vraag hoe de levenskwaliteit van hoogsensitieve personen door architectuur kan worden beïnvloed dan ook zeer intrigerend. Echte projecten met een focus op prikkelarme woningen, bestaan bijna niet in België. De laatste twee jaar zijn er wel heel wat initiatieven in Nederland die hier meer en meer aandacht voor hebben. Onder andere in Tilburg heb ik echt wel interessante projecten gezien die inzetten op de levenskwaliteit voor mensen met autisme en mensen die heel prikkelgevoelig zijn. Er moeten nog heel veel stappen gezet worden om het bewustzijn te vergroten, maar dergelijke projecten zijn al heel belangrijk en kunnen ook inspiratie bieden.
Hoe kies je nu een architect die bij je past?
Lieke: Het is belangrijk om persoonlijk te onderzoeken of een architect waarde hecht aan de aspecten die voor jou belangrijk zijn. Ga in je kennismakingsgesprek na waarop de architect focust en kijk of dit overeenkomt met jouw visie op wonen. Als klant kan je best proactief zijn en heel duidelijk maken wat voor jou essentieel is.
Het is cruciaal om dit vanaf het begin van het ontwerpproces te communiceren. Technische en esthetische keuzes worden namelijk al in de eerste schetsfase gemaakt, zowel bij nieuwbouw als bij renovatie. De samenhang van architectuur, interieur en comfort moet vanaf het begin worden overwogen. Neem dus de tijd om alles uitvoerig te bespreken en wees als hoogsensitieve klant open over jouw gevoeligheden.
Een goede architect biedt niet alleen een technisch goede woning, maar denkt ook aan het bredere plaatje. Voor architecten die zelf hoogsensitief zijn, is het bewaken van het grotere geheel vaak een tweede natuur, een automatische reflex. Hun gevoeligheid vormt een extra kracht om de wensen van mensen te begrijpen en te vertalen in hun woning.
Binnenkort gaat naar jaarlijkse gewoonte Batibouw van start. Grote beurzen zijn echter vaak een beproeving voor HSP. Hoe kan je nu heel gericht een woon- en bouwbeurs bezoeken zonder verloren te lopen en volledig overprikkeld buiten te komen?
Lieke: Bereid je heel goed voor en weet waar je naartoe wil. Op bouwbeurzen vind je heel veel nuttige informatie over technische aspecten die een groot verschil kunnen maken. Het is interessant om aandacht te besteden aan zaken als akoestiek, ventilatie en thermisch comfort. Bekijk ook de suggesties van je architect voor materialen of installaties en krijg zo een beter beeld.
Als je inspiratie zoekt voor je interieur, loop dan langs de standjes en ervaar wat een rustgevend effect op jou heeft. Neem dit mee in je plannen en wensen. Als een stand je niet aanspreekt, probeer dan bewust te worden van de reden. Is het de kleur, stof, drukte of juist de leegte? Gebruik deze informatie om je eigen stijl verder te ontwikkelen. Ga met een open geest, maar blijf trouw aan je eigen gevoel.
Heb je nog een laatste tip?
Lieke: Als je dan toch op een beurs bent, bezoek dan ook even stands die zich richten op duurzaam bouwen. Dat is de richting waar we allemaal naartoe moeten. Circulaire woningbouw komt steeds meer op de voorgrond. In plaats van alles af te breken, proberen sommige mensen bewust huizen te bouwen met reeds aanwezige materialen die later eenvoudig kunnen worden afgebroken en gerecycleerd. Er is een positieve verandering gaande in de bouwwereld, en het is waardevol om hier bewust mee bezig te zijn.
Bouwen heeft niet alleen invloed op ons, maar ook op de omgeving en het milieu. Het is belangrijk om dit bredere perspectief in overweging te nemen.
Hartelijk dank voor het boeiende gesprek en nog heel veel succes!
Meer praktische tips van Lieke
Meer info?
Lieke Verschelden, ir.-architect
contact: Stropkaai 23, 9000 Gent - liekeverschelden@gmail.com – 0498 16 22 98
Foto: Berlijn (c) Karen Van der Biest
Reactie plaatsen
Reacties
Prachtig artikel, fijngevoelig..Zeer belangrijk om rekening te houden met de mensen hun verlangens en noden.Je thuis kunnen voelen in een “huis” is zo belangrijk.
Heel leuk interview. Interessant hoe hoogsensitiviteit een sterkte kan zijn voor architecten door te denken aan bepaalde beslissingen die een grote impact kunnen hebben op de woonbeleving van klanten zonder dat de klant zich hier zelfs van bewust is.